Wielkanoc w Prowansji

Wielkanoc w Prowansji

Wielkanoc w Prowansji jest przepełniona symbolami i tradycjami.

To najważniejsze święto religijne dla katolików ????.

Ale nie tylko ???.

Bez względu na to, czy jest się wierzącym czy nie, Wielkanoc to także symbol wiosny
i odrodzenia przyrody, która z zimowego snu budzi się do życia ?????.

To również czas spędzony w gronie najbliższych przy stole i pysznym jedzeniu.

Zgodnie z duchem świąt – spróbujmy popatrzeć w przyszłość z nadzieją i optymizmem ❤️.

***

Jak obchodzi się Wielkanoc w Prowansji ??

Czy są jakieś elementy charakterystyczne dla regionu ??

Dlaczego w Niedzielę Palmową należy jeść ciecierzycę ??

O co chodzi ze skrzydlatymi dzwonami ??

Czy Francuzi mają śmigus – dyngus ??

***

Zapraszam do lektury ?.

Święta Wielkanocne w to ważny moment w pięknej Prowansji.

Bez względu na to, czy Prowansalczyk jest wierzący, czy też nie.

Wielkanoc to moment, który zbiega się w czasie z coraz cieplejszymi dniami.

Promienie słońca zachęcają domowników z regionu do spożywania posiłków na tarasach czy balkonach.

Niesamowita zieleń prowansalskiej roślinności oraz kolory kwiatów w regionie eksplodują pełnią swoich barw i kolorów.

Ze względu na uprzywilejowany klimat, wspaniałą pogodę i piękne okoliczności przyrody, właśnie w Prowansji – bardziej, niż w innych regionach Francji, Wielkanoc jest czasem spędzanym na łonie natury, na tarasach lub piknikach.

Nieco inaczej obchodzi się Wielkanoc w dużych miastach Prowansji, a inaczej na prowansalskiej wsi.

Niestety wraz z upływem czasu wiele pięknych, prowansalskich tradycji zanika.

Jednak mimo wszystko, w Prowansji, nadal można odnaleźć pewne elementy charakterystyczne wyłącznie dla tego regionu.

Niedziela Palmowa i prowansalskie palmy

Uroczysta procesja w Niedzielę Palmową w jednej z parafii w Prowansji
Photo: paroisses-aixarles.fr

W Prowansji w kościołach Niedziela Palmowa, czyli niedziela poprzedzająca Wielkanoc jest obchodzona w sposób uroczysty.

Niedziela Palmowa upamiętnia triumfalny wjazd Jezusa do Jerozolimy, którego witano machając palmami.

Prowansalskie palmy mają inny wygląd, niż te polskie.

Palmą w Prowansji jest gałązka oliwna lub laurowa, czasami także bukszpanowa:

Gałązka oliwna święcona w Niedzielę Palmową

Od dawna tradycją jest, że gałązka oliwna poświęcona w Niedzielę Palmową zawiśnie na cały kolejny rok na ścianie prowansalskiego domu.

Zazwyczaj umieszcza się ją tuż nad wezgłowiem łóżka.

Ma ona chronić domowników oraz cały dom od złego:

Gałązka oliwna za wezgłowiem łóżka w prowansalskim domu – Prowansja rok 1854
Photo: provenceavivre.wordpress.com

Gałązki z minionego roku absolutnie nie wolno wyrzucać.

Należy ją spalić lub zakopać.

Prowansalska Niedziela Palmowa nie była tylko ceremonią religijną.

Była także ucztą dla dzieci.

Dawno temu na prowansalskiej, biednej wsi, wielkanocnymi palmami były po prostu gałązki oliwne z zawieszonym owocem lub specjalnym plackiem zwanym brassadeaux.

O nim dokładniej opowiem Ci w dalszej części.

Dawne palmy na prowansalskiej wsi wyglądały mniej więcej tak:

Dawne prowansalskie palmy
Photo: provenceavivre.wordpress.com

Jeszcze kilka lat temu dzieci miały swoje własne palmy.

Były to gałązki wypełnione cukierkami, zabawkami i innymi słodkościami.

Gałązka była przytwierdzona do żyrandola i aż do Niedzieli Wielkanocnej można było odkrywać, co się na niej znajduje.

Photo: provenceavivre.com

Niestety z biegiem czasu ta tradycja coraz bardziej zanika, ustępując miejsca kolejnej, nieco bardziej współczesnej wersji:

Photo: catedaubagne.over-blog.com

Po mszy świętej w Niedzielę Palmową, mieszkańcy Prowansji gromadzą się z rodziną lub przyjaciółmi na wspólnym posiłku.

Jest on lekki bo jeszcze postny, ale – jak to u Francuzów – starannie przygotowany.

Na stole zwykle serwuje się ryby z młodymi warzywami.

Zarówno w tym dniu, jak i przez całą prowansalską Wielkanoc na stole królują m.in. szparagi.

W Niedzielę Palmową szczególną rolę odgrywa także ciecierzyca.

Tego dnia w porze obiadu, w każdym prowansalskim domu koniecznie trzeba zjeść danie z ciecierzycy.

Najczęściej jest to sałatka paschalna, która może przybierać różną postać.

Poniżej jedna z wersji:

Photo: provenceavivre.wordpress.com

Ciecierzyca jest symbolem zwiastującym dostatek pożywienia w kolejnym roku.

Wytłumaczeniem tego składnika jest pewna legenda.

Dawno temu w Marsylii, kiedy miasto cierpiało z powodu głodu, do portu przypłynął statek wypełniony ciecierzycą.

Miało to miejsce dokładnie w Niedzielę Palmową.

Aby upamiętnić wydarzenie, które uratowało miasto przed głodem, w całej Prowansji wprowadzono zwyczaj spożywania ciecierzycy tego dnia.

W Wielki Piątek w porze obiadu tradycyjnym daniem jest aïoli.

Opowiadałam o nim tutaj:

https://francuskiswiat.pl/aioli-czyli-piatkowe-danie-prowansji/

Prowansalskie aïoli
Photo: agnesoudemons.canalblog.com

W Wielką Sobotę ani w Prowansji, ani w całej Francji nie ma święcenia pokarmów.

Wielkanocna Niedziela, czyli święto Zmartwychwstania Pańskiego nie zaczyna się wcale od wielkanocnego śniadania z tradycyjnym białym barszczem.

Świętowanie Wielkanocy w Prowansji na dobre rozpoczyna się dopiero w porze obiadowej.

Wówczas tradycyjny, świąteczny posiłek gromadzi całą rodzinę wokół pysznego jedzenia.

Co dokładnie serwuje się na wielkanocnych talerzach – o tym już za chwilę poniżej.

Nie ma francuskiej Wielkanocy bez polowania na pisanki.

Polowanie na wielkanocne jaja, czyli la chasse aux oeufs – odbywa się w Wielkanocną Niedzielę, po mszy świętej:

Photo: teteamodeler.com

Zgodnie z tradycją uważa się, że skrzydlate dzwony gubią czekoladowe słodkości dla najmłodszych.

W tradycji katolickiej, dzwony kościelne milkną w Wieki Czwartek, aż do Soboty włącznie.

Wtedy “udają się” do Rzymu, do papieża po błogosławieństwo:

Skrzydlate dzwony przybywające do Rzymu
Photo: maintenantunehistoire.fr

W Niedzielę prowansalskie dzieci są specjalnie ubrane.

Zakładają uszy królika lub maski zająca oraz zabierają ze sobą koszyki.

Mają one za zadanie znaleźć jak najwięcej czekoladowych słodkości i kolorowych jajek, które zostały ukryte w domach i ogrodach przez dorosłych:

Polowanie na pisanki
Photo: anniversaire-on-or.com

Najprostszym sposobem jest ich schowanie w ogrodzie np. pod różnymi roślinami, czy też zwieszenie na gałęziach.

Są także bardziej wyszukane sposoby: konkurencje sportowe, łamigłówki i zagadki, które są dostosowywane do wieku dzieci.

Polowanie na pisanki można zorganizować nie tylko w ramach jednego domu, ale także np. z przyjaciółmi lub sąsiadami.

Wydarzenie to jest także często organizowane przez daną gminę lub w miejscach dysponujących dużą przestrzenią np. w parkach, zamkach itp.

Polowanie na pisanki to moment radości i wspaniałej zabawy nie tylko dla dzieci, ale i dorosłych.

Wielkanocne santons

Photo: familiscope.fr

Z polowaniem na pisanki jest związana jeszcze jedna ciekawostka charakterystyczna dla Prowansji.

Dotyczy tzw. santons, czyli figurek, które głównie utożsamia się z Bożym Narodzeniem.

Pisałam o nich kiedyś tutaj:

https://francuskiswiat.pl/najslynniejsza-szopka-prowansalska-w-saint-tropez/)

W niektórych kościołach w Prowansji tworzone są inscenizacje dotyczące Wielkanocy.

Łączą one tradycje prowansalskie, figurki santons oraz inscenizację religijnych scen Triduum Paschalnego.

I tak przykładowo można podziwiać Ostatnią Wieczerzę czy scenę Zmartwychwstania.

Wielkanocne figurki w kościele w Salon-de-Provence w 2019 roku
Photo: paroissedemartigues.com

Wykorzystanie santons w inscenizacjach świąt Wielkanocnych ma na celu podkreślenie dziedzictwa lokalnego i prowansalskich tradycji.

Niektóre wioski w Prowansji organizują polowanie na pisanki pomiędzy figurkami santons.

Wielkanocny Poniedziałek to w całej Francji dzień wolny od pracy.

W Prowansji o tej porze roku jest już piękna pogoda.

Dlatego też rodziny często spożywają świąteczny obiad na tarasach prowansalskich domów lub na piknikach na łonie przyrody.

Dawniej na wsi takie pikniki gromadziły większą społeczność lub nawet całą wioskę.

Odbywały się wokół kaplicy lub w innym wyznaczonym do tego pięknym miejscu.

Ani w Prowansji, ani we Francji nie ma tradycji śmigusa – dyngusa.

Wielkanoc kulinarnie

Wielkanoc w Prowansji to także czas rodzinnego gromadzenia się przy stole oraz czas specjalnego menu.

Na próżno jednak szukać tradycyjnego barszczu, jak to ma miejsce w Polsce.

Prowansalska Wielkanoc oferuje pyszne i pożywne przepisy nie tylko z dużą ilością jajek, ale i …. czekolady.

Jagnięcina, jajka, szpinak, szparagi, warzywa, truskawki i czekolada to tradycyjne i obowiązkowe składniki wielkanocnej kuchni.

Świąteczny obiad zaczyna się od przystawki.

Zazwyczaj są to jajka serwowane w różny sposób.

Na południu Francji często są one podawane z dodatkiem mimozy.

Pisałam o niej szerzej tutaj: https://francuskiswiat.pl/mimoza-czyli-zlota-gwiazda-francuskiej-riwiery/)

Photo: cuisineaz.com

Na przystawkę mogą być podawane również szparagi:

Photo: cuisineaz.com

Kolejno serwowane jest wielkanocne danie główne, którym z reguły jest jagnięcina.

To jeden z flagowych produktów Wielkanocy w Prowansji i w całej Francji:

Wielkanocna jagnięcina z dodatkiem warzyw

W tradycji katolickiej baranek symbolizuje niewinność i posłuszeństwo.

Ile prowansalskich gospodyń, tyle odmian i wersji przepisów na jagnięcinę.

Dla gospodyni najważniejszy jest wybór mięsa oraz ziół, które doda do marynaty mięsa.

Zioła pochodzą prosto z prowansalskiego ogrodu i są to najczęściej tymianek, rozmaryn, liść laurowy, czosnek itp.

Sporządza się z nich marynatę podlewając białym winem.

Marynata jagnięciny to często sekretna, rodzinna receptura przekazywana z pokolenia na pokolenie.

Mięso podaje się z warzywami z regionu.

Najczęściej są to: fasolka szparagowa, marchewka, pomidorki koktajlowe, papryka, cebula, ziemniaki:

Wielkanocna jagnięcina z warzywami
Photo: cuisineaz.com
Photo: cuisineaz.com

Wszystko to spożywa się popijając którymś z win z regionu.

Alternatywą dla jagnięciny może być wielkanocny królik w sosie musztardowym:

Wielkanocny królik w sosie musztardowym
Photo: cusineaz.com

W niektórych domach piecze się także pasztet:

Photo: cuisineaz.com

Po daniu głównym kolej na świąteczny deser.

W niektórych domach podtrzymuje się tradycję wielkanocnego deseru zwanego brassadeaux.

Są to specjalne krążki (lub bransoletki), które przypominają biszkopt.

Dawniej były one sprzedawane na prowansalskich ryneczkach przed Wielkanocą.

Niestety obecnie coraz trudniej je dostać.

Nawet jeśli nie uda się ich znaleźć, zawsze można je zrobić samemu.

Prowansalskie brassadeaux
Photo: maisondevacances. canalblog.com

W większych miastach cukiernicy przygotowują także ciasta w formie gniazda:

Photo: cuisineaz.com

Podczas prowansalskiej Wielkanocy czekolada odgrywa ogromną rolę.

Dlatego też niektóre z gospodyń przygotowują deser z czekoladą:

Wielkanoc – święto czekolady

Nie ma prowansalskiej Wielkanocy bez czekolady!

Czekoladowe jaja, dzwonki, króliki, czekoladki, desery itd. cieszą podniebienia kubków smakowych młodszych i starszych.

Służą także do dekoracji ciast czy stołu na posiłek paschalny.

W Prowansji znajdziemy mnóstwo miejsc, gdzie można kupić wspaniałe czekoladowe desery oraz dekoracje wielkanocne.

Producenci prześcigają się w pomysłach i rywalizują, aby ich czekoladowe dzieła uwiodły podniebienia konsumentów.

Przemysł czekoladowy w okresie Wielkanocy to potężne bogactwo i prawdziwa żyła złota.

***

Święta wielkanocne tuż tuż ???.

Dla wierzących Wielkanoc to piękny czas Zmartwychwstania Pańskiego i zwycięstwa życia nad śmiercią ???.

Dla niewierzących – to synonim pobudki z zimowego snu i święta wiosny, pięknej pogody, czasu spędzonego z najbliższymi, spacerów na łonie natury i stołu z pysznymi smakołykami ?????.

Bez względu na to, do której grupy należysz, na te nadchodzące Święta życzę Ci dużo zdrowia, radości i nadziei.

Joyeuses Pâques ???!

***

Mam nadzieję, że mój wpis o tradycjach i zwyczajach prowansalskiej Wielkanocy był dla Ciebie ciekawy ????.

Być może zainspirowałeś się którymś z kulinarnych, prowansalskich pomysłów ??

Jestem ciekawa Twojej opinii ?.

Jeśli zechcesz się ze mną nią podzielić w komentarzu będzie mi bardzo miło ❤️?❤️.

Dziękuję Ci, że jesteś i do kolejnego wpisu ❤️.

opublikowano w kategorii: ,

Komentarzy: 4

  1. Iwona_2313 11 kwietnia 2021 o 13:28

    Piękny ten post ; ciekawy i wyjątkowy …dopiero dziś mogłam go poznać …mimo iż święta minęły to on przynosi tak wiele pięknych inspiracji i niezwykle interesujących wiadomości. Zdjęcia dzieci wzruszające ; a smakołyki – no cóż ?tego nigdy dość….mialavym ochotę teraz na królika ???

    • Ania 20 kwietnia 2021 o 11:56

      Dziękuję ?. Święta w Prowansji mają zupełnie inny charakter i urok, niż te w Polsce – pod każdym względem ?. Jeśli tylko ma się taką możliwość, na pewno warto ich doświadczyć.
      A królik? Jest pyszny ?.
      Pozdrawiam serdecznie.

  2. Agnieszka 24 marca 2024 o 15:31

    Super wpis. Uwielbiam aïoli, ale o brassadeaux słyszę pierwszy raz ?

Pozostaw komentarz





Francuski Świat na Instagramie